НӨАТ, НХАТ суутган төлөгч болох

---

Шинэчилсэн:2025/02/02 Унших:7 мин 46 сек

НӨАТ суутган төлөгч болох

Програм анх авах үед НӨАТ суутган төлөгч биш байсан байгууллага явцын дунд НӨАТ суутган төлөгч болох түгээмэл тохиолддог. НӨАТ суутган төлөгч болох өдрийг хуульд заасан эрх бүхий байгууллагаас танай байгууллагад мэдэгдэж, татварын системд эхлээд НӨАТ суутган төлөгч тохиргоо хийгддэг. Тохиргоог ERP, POS програмуудаас аль алинаас идэвхжүүлэх боломжтой.

Dayansoft ERP системээс НӨАТ суутган төлөгч тохиргоог идэвхжүүлэх

Татварын системд тохиргоо хийгдсэний дараа Dayansoft ERP нэвтрэх үед

"НӨАТ суутган төлөгчөөр татварын системд бүртгүүлсэн байна. Тус тохиргоо өнөөдрөөс идэвхжлээ. Хэрвээ Dayansoft POS програм ашигладаг бол нээлт хийх үед автомат шинэчлэгдэнэ. Шинэчлэгдсэн эсэхийг Dayansoft POS програмаас бизнес нэр дээр дарахад НӨАТ төлөгч эсэх: Тийм болсон эсэхийг шалгана уу."

мессэж өгч НӨАТ суутган төлөгч тохиргоо автомат идэвхжинэ. Зөвхөн Admin хэрэглэгч Үндсэн тохиргоо -> Байгууллага цонх руу хандаж НӨАТ суутган төлөгч болсон эсэхийг шалгах боломжтой.

Dayansoft POS програмаас НӨАТ суутган төлөгч болсон эсэхийг шалгахдаа Бизнес нэр дээр дараад шалгана.

Dayansoft POS програмаас НӨАТ суутган төлөгч тохиргоог идэвхжүүлэх

НӨАТ суутган төлөгч биш байгууллага НӨАТ суутган төлөгч болох үед кассын програмд тохиргоо хийгдээгүй үед шууд баримт хэвлэх боломжгүй болно. Баримт хэвлэх үед "ebarimt (ERROR) 'ДАЯНСОФТ' татвар төлөгч нь НӨАТ суутган төлөгч мөн тул '6846874368746584385435435' баримтанд НӨАТ-г тооцоолох ёстой!" алдааны мессэж харуулна.

Энэ үед дараах алхмаар баримтаа гаргаарай.

1. Dayansoft POS програмаа түгжих
2. Dayansoft POS програмын нэвтрэх цонхноос НӨАТУС илгээх товч дарах үед тохиргоо татварын системээс шинэчлэгдэнэ.
3. Нэвтрэх цонхноос Мэдээлэл шинэчлэх товч дарах
4. Програмд нэвтэрч баримтаа гаргана.

НӨАТ суутган төлөгчөөс хасуулах

Татварын системд НӨАТ суутган төлөгчөөс хасагдсан үед системээс автоматаар тохиргоо хийгдэнэ.

Анхаарах зүйл:

• НӨАТ суутган төлөгч болох үед танай бараа үйлчилгээний үнэ өмнө нь системд тохируулснаар хэвээр байна. Өөрөөр хэлбэл, зөвхөн НӨАТ суутган төлөгч тохиргоо өөрчлөгдөж байгаа ба бараа бүтээгдэхүүний үнэ автомат өөрчлөгдөхгүй. Жишээ нь, Ундаа 1100 төгрөгөөр НӨАТ-гүй дүн байсан бол НӨАТ суутган төлөгч болсноор НӨАТ-гүй үнэ 1000 НӨАТ 100 төгрөг болж сална гэсэн үг. Хэрвээ НӨАТ суутган төлөгч болохдоо үнээ өөрчлөх бол Борлуулалт -> Үнийн тохиргоо цонхонд бүтээгдэхүүний үнээ Factor ашиглан өөрчлөх боломжтой.
• Хэрвээ Dayansoft POS програм ашигладаг бөгөөд тухайн өдрийн нээлт хийсэн бол НӨАТ суутган төлөгч тохиргоо хийгдсэний дараа Dayansoft POS програм дээр Үйлдэл -> Мэдээлэл шинэчлэх (F5) товч дарна. Шинэчлэгдсэн эсэхийг Dayansoft POS програмаас бизнес нэр дээр дарж Мэдээлэл цонхноос НӨАТ суутган төлөгч эсэх: Тийм болсон байх ёстой.
• Бараа материал -> Барааны код цонхонд тухайн барааны кодын НӨАТ төрөл нь “Энгийн” сонгогдсон үед НӨАТ салж тооцогдоно.
• Хэрвээ танай борлуулалтын цэг буюу Dayansoft POS програмын меню, үнэ зэргийг мастер франчайзи компани удирддаг, танайх өөрсдөө удирдах боломжгүй байдаг бол тухайн борлуулалтын цэгийн НӨАТ суутган төлөгч тохиргоо нь мастер франчайзи компанийн Dayansoft ERP системээс авах ба өөрөөр хэлбэл таны өөрийн ашигладаг Dayansoft ERP системд хийсэн тохиргоо нь Dayansoft POS програмд өөрчлөлт оруулахгүй болохыг анхаараарай.
• НӨАТ төлөгч гэж ярих тохиолдол элбэг байдаг ч яг үнэндээ НӨАТ суутган төлөгч гэсэн нэршил нь зөв юм.
• Хэрвээ интернетгүй, эсвэл татварын сервис ажиллах боломжгүй байгаа тохиолдолд тус тохиргоог гараас идэвхжүүлэх боломжтой.

НХАТ суутган төлөгч болох

Хэрвээ танай байгууллага НИЙСЛЭЛ ХОТЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ хуульд заасан үйлчилгээ үзүүлэгч, эсвэл тус хуульд заасан бараа үйлчилгээг борлуулдаг тохиолдолд хуулийн 6-р зүйлд заасны дагуу албан татвар суутгагчаар бүртгүүлнэ. Эхлээд татварын системд НХАТ суутган төлөгч тохиргоо хийгддэг. Тохиргоог ERP, POS програмуудаас аль алинаас идэвхжүүлэх боломжтой.

Dayansoft ERP системээс НХАТ суутган төлөгч тохиргоог идэвхжүүлэх

Татварын системд тохиргоо хийгдсэний дараа Dayansoft ERP нэвтрэх үед

"НХАТ суутган төлөгчөөр татварын системд бүртгүүлсэн байна. Тус тохиргоо өнөөдрөөс идэвхжлээ. Хэрвээ Dayansoft POS програм ашигладаг бол нээлт хийх үед автомат шинэчлэгдэнэ. Шинэчлэгдсэн эсэхийг Dayansoft POS програмаас бизнес нэр дээр дарахад НХАТ төлөгч эсэх: Тийм болсон эсэхийг шалгана уу."

мессэж өгч НХАТ суутган төлөгч тохиргоо автомат идэвхжинэ.

1. НХАТ суутган төлөгч болсон өдрөөс Dayansoft ERP системд Үндсэн тохиргоо -> Байгууллага цонхонд НХАТ суутган төлөгч эсэх сонголтыг тэмдэглэгдэнэ. Энэ тохиргоог урьдчилж ирээдүйгээр эсвэл өнгөрсөн хугацаагаар тохируулах боломжгүй.

2. Хуулийн 7-р зүйлд зааснаар бүх борлуулалтад НХАТ тооцох (ресторан, бар, зочид буудал, амралтын газар, караоке гэх мэт) үйлчилгээ эрхлэгч Dayansoft ERP системд Үндсэн тохиргоо -> Салбар нэгж цонхонд яг тухайн салбар нэгжийн ард “Бүх борлуулалтанд НХАТ тооцно” баганыг чеклээд хадгална. Энэ талбар тэмдэглэгдсэн үед бөгөөд Үндсэн тохиргоо -> Байгууллага цонхонд НХАТ суутган төлөгч эсэх сонголт идэвхтэй үед тухайн салбарын бүх борлуулалтаас НХАТ салгаж тооцно. Энэхүү тохиргоо нь зөвхөн Dayansoft POS програмд үйлчлэхийг анхаарна уу.

3. Бүх борлуулалтаас НХАТ тооцохгүй бусад тохиолдолд бүх төрлийн согтууруулах ундаа, тамхи зэрэг хуульд заасан нэр төрлийн бүтээгдэхүүний борлуулалтаас НХАТ салгаж тооцдог. Dayansoft ERP системд НХАТ тооцох бараанууд дээр Бараа материал -> Бараа код цонхонд НХАТ тооцно чеклэсэн байх ёстой.

4. Хэрвээ Dayansoft POS програм ашигладаг бол 1, 2, 3-р алхмуудыг хийсний дараа Dayansoft POS програм дээр Үйлдэл -> Мэдээлэл шинэчлэх (F5) товч дарна. Шинэчлэгдсэн эсэхийг Dayansoft POS програмаас бизнес нэр дээр дарахад НХАТ суутган төлөгч эсэх: Тийм болсон байх ёстой.

Анхаарах зүйл:

• Татварын системд НХАТ суутган төлөгч болсон ч Dayansoft ERP, POS програмуудад тохиргоог хийгээгүй тохиолдолд НХАТ салахгүй, НХАТ-гүй дүнгээр борлуулалт, гүйлгээ хийгдсээр байна. Дараа нь тайлан гаргах үед зөрүү үүсгэсэн асуудал гардаг. Дээрх тохиргоог яг НХАТ суутган төлөгч болсон өдөр л хийх ба түүнээс өмнө, хойно хийсэн тохиолдолд Dayansoft POS програмаас ebarimt.mn сайт руу илгээсэн борлуулалт дээр зөрүү үүсэх ба үүнээс үүдэн гарах алдаа, хариуцлагыг танай байгууллага өөрөө хариуцахыг анхааруулж байна. Учир нь нэгэнт илгээгдсэн борлуулалтын мэдээг татвар нэмж салгаж, тооцох, өөрчлөх боломж ямар ч програмд байдаггүй бөгөөд зөвхөн буцаалт хийх боломж байдаг. Иймд тохиргоо хийгээгүй зөрүүтэй борлуулалт илгээсэн алдаа гарсан бол татварын хэлтэстээ албан бичгээр хүсэлт гарган алдаатай илгээгдсэн борлуулалтаа засуулж тайлан, татвараа зөв тааруулна уу.

• Бараа материал -> Барааны код цонхонд тухайн барааны код нь “НХАТ тооцно” сонгогдсон үед НХАТ салж тооцогдоно. Эсвэл дээр дурдсанчлан бүх борлуулалтанд НХАТ тооцох салбар, үйлчилгээ бол барааны кодоос үл хамаарч НХАТ салж тооцно.

• НХАТ суутган төлөгч болох үед барааны үнэ дээр автоматаар НХАТ нь нэмэгдэх үү гэсэн асуулт их ирдэг. НХАТ-тай холбоотой тохиргоо хийсэн нь барааны үнэд ямар нэг өөрчлөлт оруулахгүй бөгөөд хэрвээ танай байгууллага барааны үнэ дээр НХАТ нэмэх шаардлагатай бол Борлуулалт -> Үнийн тохиргоо цонхонд, эсвэл Бараа материал - Барааны код цонхонд үнийн мэдээлэлд өөрчлөлт оруулна уу. Барааны үнийг олноор өөрчлөх зааварчилгааг ЭНД дарж харна уу.. Жишээ нь, одоо байгаа үнэ дээр НХАТ нэмэх бол Factor баганаар үржүүлнэ. Үнэ 100. НӨАТ суутган төлөгч биш бөгөөд НХАТ нэмэх шаардлагатай тохиолдолд Factor дээр 1.01 бичихэд Үнэ 101 болно.

• Хэрвээ танай борлуулалтын цэг буюу Dayansoft POS програмын меню, үнэ зэргийг мастер франчайзи компани удирддаг, танайх өөрсдөө удирдах боломжгүй байдаг бол тухайн борлуулалтын цэгийн НХАТ суутган төлөгч тохиргоог мастер франчайзи компанийн Dayansoft ERP системээс авдаг. Өөрөөр хэлбэл таны өөрийн ашигладаг Dayansoft ERP системд хийсэн тохиргоо нь Dayansoft POS програмд өөрчлөлт оруулахгүй болохыг анхаараарай.

• НХАТ төлөгч гэж ярих тохиолдол элбэг байдаг ч яг үнэндээ НХАТ суутган төлөгч гэсэн нэршил нь зөв юм.

• Ингэж тохируулснаас хойш Dayansoft ERP системд хийгдэх бүртгэлүүд дээр НХАТ чеклэгдэж, НХАТ-н өглөг үүснэ. Өмнө хийсэн бүртгэлд ямар нэг өөрчлөлт орохгүй бөгөөд НХАТ салаагүй дүнгээр бүртгэгдсэн бүртгэлүүд хэвээр байна гэсэн үг. Хэрвээ анзааралгүй НХАТ-гүй борлуулалт бүртгээд хадгалсан бол гүйлгээ тус бүр рүү орж засах шаардлагатай.

• Хэрвээ интернетгүй, эсвэл татварын сервис ажиллах боломжгүй байгаа тохиолдолд тус тохиргоог гараас идэвхжүүлэх боломжтой.

НИЙСЛЭЛ ХОТЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ хуулиас

4.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог доор дурдсан утгаар ойлгоно:

• 4.1.1.“нийслэл хотын албан татвар суутгагч” гэж энэ хуулийн 4.1.3, 4.1.8, 4.1.9-д заасан бараа борлуулсан, үйлчилгээ үзүүлсэн этгээдийг;
• 4.1.2."нийслэл" гэж Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Арван гуравдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг;
• 4.1.3."бараа" гэж жижиглэнгийн худалдаагаар борлуулсан бүх төрлийн согтууруулах ундаа, тамхийг;
• 4.1.4."зочид буудал" гэж үйлчлүүлэгчийг хүлээн авч байр, хоолны болон бусад үйлчилгээ үзүүлдэг, нэмэлт тоноглол, тусгай төрөлжсөн албад бүхий цогцолборыг;
• 4.1.5."амралтын газар" гэж тав тухтай амрах, зугаалах нөхцөлийг бүрдүүлсэн байр, хоолны үйлчилгээ үзүүлэх байгууламжийг;
• 4.1.6."ресторан" гэж үйлдвэрлэлийн нарийн ажиллагаа шаарддаг олон нэр төрлийн хоол ундаа, түүний дотор нэршсэн болон захиалгат хоолыг технологийн өндөр түвшинд үйлдвэрлэж, хэрэглэгчийн тав тухтай хооллох нөхцөлийг хангасан дээд зэргийн үйлчилгээг зохион байгуулдаг хоолны газрыг;
• 4.1.7."баар" гэж хөгжим, гэрэлтүүлэг болон тусгай зориулалтын бусад төхөөрөмжөөр тоноглогдсон, үйлчлүүлэгчийн амралт, чөлөөт цагийг тав тухтай өнгөрүүлэхэд зориулагдсан, төрөл бүрийн ундаа, хөнгөн зууш, амттанаар үйлчилдэг үйлчилгээний газрыг.
• 4.1.8."автомашин угаалгын газар" гэж автомашины бохирдлыг цэвэрлэх иж бүрэн үйлчилгээ үзүүлэх байгууламжийг;
• 4.1.9."авто үйлчилгээ үзүүлэгч" гэж нийтийн тээврээс бусад автотээврийн хэрэгслийн ашиглалттай холбогдсон үйлчилгээг үзүүлэх иргэн, аж ахуйн нэгжийг.

6 дугаар зүйл. Албан татвар суутгагчийг бүртгэх, бүртгэлээс хасах

• 6.1.Энэ хуулийн 4.1.1-д заасан этгээдийг улсын бүртгэл, нийслэлийн нутгийн захиргааны болон бусад холбогдох бүртгэл, мэдээллийн байгууллагын мэдээлэлд үндэслэн харьяалах татварын алба албан татвар суутгагчаар бүртгэнэ.

7 дугаар зүйл. Нийслэл хотын албан татвар ногдох бараа, үйлчилгээ

• 7.1.Татвар төлөгчийн худалдан авсан дараах бараанд нийслэл хотын албан татвар ногдуулна:
• 7.1.1.энэ хуулийн 4.1.3-т заасан бүх төрлийн согтууруулах ундаа;
• 7.1.2.энэ хуулийн 4.1.3-т заасан бүх төрлийн тамхи.
• 7.2.Татвар төлөгчийн худалдан авсан дараах үйлчилгээнд нийслэл хотын албан татвар ногдуулна:
• 7.2.1.энэ хуулийн 4.1.4-т заасан зочид буудлын үйлчилгээ;
• 7.2.2.энэ хуулийн 4.1.5-д заасан амралтын газрын үйлчилгээ;
• 7.2.3.энэ хуулийн 4.1.6-д заасан рестораны үйлчилгээ;
• 7.2.4.энэ хуулийн 4.1.7-д заасан баарны үйлчилгээ.
• 7.2.5.энэ хуулийн 4.1.8-д заасан үйлчилгээ;
• 7.2.6.энэ хуулийн 4.1.9-д заасан үйлчилгээ.

Dayansoft ERP болон Dayansoft POS програм хэрэглэгчдийн анхааралд:

2024.01.01-ний өдрөөс 2023.12.05-ны Нийслэлийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 124-р тогтоолын дагуу НХАТ-н хувь хэмжээ 2% болж шинэчлэгдэж байгаа. (2023.12.31 дуустал 1% татвар тооцдог байсан.) Dayansoft ERP болон Dayansoft POS програмууд суусан компьютер интернет холболттой үед програмын шинэчлэл автомат авах бөгөөд автоматаар 2%-р татвар тооцогдохыг анхаарна уу.

• Dayansoft ERP системийн хувьд баримт шивж буй огнооноос хамаарч 1% болон 2%-р ялгаатай тооцоолол хийгдэнэ.
• Dayansoft POS програмын хувьд нээлт хийсэн бизнес өдрөөс хамаарч автомат 2%-р татвар тооцогдоно.

Dayansoft POS програмаас НХАТ суутган төлөгч тохиргоог идэвхжүүлэх

Dayansoft POS програмын нэвтрэх цонхноос НӨАТУС илгээх товч дарах үед тохиргоо татварын системээс шинэчлэгдэнэ.

НХАТ суутган төлөгчөөс хасуулах

Татварын системд НХАТ суутган төлөгчөөс хасагдсан үед системээс автоматаар тохиргоо хийгдэнэ.

---